To ostatni artykuł poświęcony omawianiu „Kanwy wywiadu agenturalnego”, podręcznika pracy radzieckiego wywiadu wojskowego. Tym razem dokładnie przyglądam się ofensywnemu wywiadowi agenturalnemu. Czyli wszystko o dywersantach i sabotażystach 😉 Zapraszam do czytania!
O CZYM PRZECZYTASZ
- czym jest ofensywny wywiad agenturalny,
- co jest jego celem,
- jakie realizuje kierunki działań,
- jak jest zorganizowany,
- z jakich kadr korzysta,
- na czym polega problem „podwójnej ostrości” ofensywnego wywiadu agenturalnego.
A TERAZ PO KOLEI…
W poprzednich artykułach dotyczących podręcznika bolszewickich służb specjalnych – to znaczy napisanego w 1921 roku przez Aleksandra Iwanowicza Kuka, Zastępcę Szefa Wywiadu (Agenturalnego) Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej, pt. „Kanwa wywiadu agenturalnego” – omówiłem podstawy wywiadu agenturalnego: legalnego (oficjalnego) oraz tajnej agentury pasywnej.
Przypominam również, że osoby nie znające niuansów pracy wywiadowczej mogą czuć się lekko zagubione z uwagi na słownictwo stosowane przez autora podręcznika. Używa on bowiem siatki pojęciowej wypracowanej przez carską policję polityczną, czyli słynną Ochrankę. „Tajny agent” oznacza zarówno zwerbowanego do współpracy człowieka, jak i policjanta czy żandarma…
- Stosowana obecnie siatka pojęciowa jest nieco odmienna:
- agentura legalna (oficjalna) to struktury wywiadowcze w placówkach dyplomatycznych (czyli bez żadnych wyjątków oficerowie wywiadu),
- tajna agentura pasywna to głównie szpiedzy, czyli agenci zwerbowani do współpracy przez oficerów wywiadu (dla swoich są „szpiegami”, a dla prowadzących oficerów wywiadu pozostają „agentami”) oraz oficerowie wywiadu: rezydenci i do specjalnych zadań oraz tzw. agenci kontrolerzy,
- ofensywny wywiad agenturalny to oficerowie wywiadu oraz żołnierze z jednostek specjalnych (specjalsi), a także czasami zwerbowani agenci-dywersanci.
Ot i cała sztuka wywiadu agenturalnego… 😉
W tym artykule postaram się wyjaśnić dokładnie czym (według bolszewickiego wywiadu wojskowego) jest, jak działa i jakie ma zadania ofensywny wywiad agenturalny – czyli ta część wywiadu tajnego, która nabrała charakteru noszącego znamiona terroryzmu, dezorganizacji życia państwowego i systemu wojskowego strony przeciwnej.
Cel istnienia
Ofensywny wywiad agenturalny istnieje dla:
- osłabienia potencjału danego kraju i dezorganizacji jego systemów:
- wojskowego,
- ekonomicznego,
- politycznego,
- dyplomatycznego;
- likwidacji faktycznej możliwości wystąpienia zbrojnego danego państwa lub oddalenia tego wystąpienia w późniejszym terminie (korzystnym dla zainteresowanej strony z określonych powodów);
- zapewnienia sobie (w skrajnym przypadku) przewagi nad siłami i środkami przeciwnika do czasu zerwania stosunków dyplomatycznych i wybuchu wojny (to samo w czasie wojny);
- dążenia za wszelką cenę do możliwie odczuwalnej dezorganizacji sił zbrojnych i życia wewnętrznego kraju przeciwnika (przeciwników) w okresie wojny, by w jak najkrótszym czasie podporządkować go (ich) swej woli.
- osłabienia potencjału danego kraju i dezorganizacji jego systemów:
Kierunki działań
W celu realizacji wojny (zarówno przygotowań do niej, jak i w jej trakcie) aktywne działania agenturalne wywiadu ofensywnego prowadzone są:
- w sferze dywersyjno-sabotażowej,
- w czterech dziedzinach:
- militarnej,
- ekonomicznej,
- politycznej,
- dyplomatycznej.
Obejmują one:
w dziedzinie wojskowej:
- planową dezorganizację pracy sztabów, instytucji i urzędów przez wprowadzenie do ich personelu agentów strony przeciwnej,
- rozpowszechnianie w całej armii panicznych wieści,
- roznoszenie chorób zakaźnych w wojsku poprzez zatruwanie lub psucie wody w studniach,
- zakażanie chorobami wenerycznymi składu osobowego armii dzięki umyślnie podsyłanym kobietom cierpiącym na dolegliwości płciowe,
- zatrucie żywności i produktów znajdujących się w strefie przyfrontowej (zwłaszcza podczas odwrotów),
- zabójstwa i kompromitowanie osób z dowództwa wyższego,
- eksplozje ważnych strategicznie budowli (wiadukty, mosty, tunele, newralgiczne węzły kolejowe, miejsca przepraw przez główne rzeki, drogi gruntowe, szosy, zapory itd.),
- niszczenie sieci łączności itp.
- likwidację znajdujących się na wyposażeniu armii jednostek technicznych, środków technicznych i transportowych oraz pocisków ogniowych,
- eksplozje okrętów wojennych,
- urządzanie katastrof pociągów wojskowych,
- tajne instalowanie radiostacji,
- układanie kabli podziemnych (telegraficznych i telefonicznych),
- budowę:
- lotnisk,
- stanowisk dla artylerii ciężkiej,
- tworzenie składów broni, amunicji i środków wybuchowych,
- zakładanie baz do wysadzania desantu i stacjonowania łodzi podwodnych itp. na terytorium państwa obcego (będącego prawdopodobnym teatrem wojennym),
- organizowanie powstań zbrojnych;
w dziedzinie ekonomicznej:
- wysadzanie fabryk, doków, warsztatów pracujących dla obronności kraju,
- sprzyjanie przygotowaniu niezdatnych do użycia pocisków i nabojów oraz innych przedmiotów,
- podpalanie i eksplozje:
- składów broni,
- środków ogniowych,
- paliwa,
- materiałów,
- olejów,
- zapasów środków technicznych i transportowych,
- żywności,
- furażu,
- różnego rodzaju surowca na cele wojskowe,
- zaniżanie kursu pieniądza przez rozpowszechnianie zatrważających informacji,
- agitacja przeciwko wszelkim pożyczkom państwowym,
- skupowanie i tajny wywóz za granicę:
- przedmiotów wartościowych,
- towarów, których nie wolno wywozić z kraju,
- tworzenie wszelkich utrudnień we właściwej dystrybucji towarów i produktów pierwszej potrzeby przez:
- rozprężenie transportu,
- wykupywanie dużych partii towarów w celu czasowego przetrzymywania ich,
- organizowanie i sprzyjanie wszelkim zachwianiom i zahamowaniom ekonomiki;
w dziedzinie politycznej:
- psucie sytuacji politycznej i nastrojów w wojsku poprzez propagandę niedowierzania rządowi i dowództwu,
- podtrzymywanie za wszelką cenę ogólnego niezadowolenia z zarządzania krajem stosując odpowiednią propagandę i rozprzestrzeniając fałszywe pogłoski,
- kompromitowanie członków rządu w celu poderwania ich autorytetu,
- propagowanie, organizowanie i wspieranie wszystkich możliwych wystąpień na gruncie polityczno-ekonomicznym,
- pomoc w organizacji oraz subsydiowanie organizatorów:
- strajków,
- spisków,
- rozruchów,
- rozpalania politycznych i narodowościowych emocji ludności (szczególnie kresowej) z nawoływaniem do oddzielenia się od danego państwa dzięki powstaniu,
- pomoc materialną dla wrogich danemu państwo ugrupowań politycznych,
- dezorganizowanie stojącej u władzy partii poprzez wprowadzenie do niej członków–agentów z aktywnym zadaniem dyskredytacji partii w oczach mas,
- sianie waśni pomiędzy członkami i atmosfery niedowierzania sobie;
w dziedzinie dyplomatycznej:
- kompromitowanie na różne sposoby ambasad oraz przedstawicielstw danego państwa w oczach państw obcych,
- powodowanie tarć pomiędzy państwami koalicji i neutralnymi drogą odsłaniania tajnych umów oraz głoszenia fałszywych wieści,
- prześladowanie osób kierujących sprawami dyplomatycznymi lub sterującymi polityką korzystną dla danego państwa obcego, posługując się przy tym prasą, preparowaną propagandą, powtarzając famy, formułując oszczerstwa, w koniecznych zaś wypadkach – dokonując fizycznej likwidacji polityków,
- propagowanie idei i poglądów szkodzących pracy dyplomacji strony przeciwnej.
Kadry
Jak już pisałem poprzednio, kadry decydują o wszystkim (powodzeniu lub wpadce).
Organem regulującym pracę agenturalnego wywiadu ofensywnego jest:
- kierownictwo centralne (w centrali wywiadu),
- główne szefostwo lokalne wywiadu agenturalnego.
Główne szefostwo lokalne łączy pasywny i ofensywny wywiad agenturalny. Jednak oba zorganizowane są zupełnie niezależnie od siebie.
Ofensywny wywiad agenturalny, dzięki głównemu szefostwu lokalnemu, częściowo korzysta z informacji agentury pasywnej. Ustala i uzupełnia te dane własnym rozpoznaniem. Poprzez szefostwo lokalne służy również radami agenturze pasywnej.
Młodsi agenci wykonawcy (powodujący eksplozje, podpalacze, sabotażyści, zajmujący się propagandą) to wypróbowani przez lata wywiadowcy.
Angażowany do tzw. czarnej roboty element miejscowy rekrutuje się spośród ludności o wyjątkowo wrogim nastawieniu przeciwko władzy tego państwa obcego, gdzie (i przeciwko któremu) realizuje się plan.
Cechą istotną ofensywnego wywiadu agenturalnego jest to, iż:
- stawia się na indywidualną pracę jednostek angażowanych do wykonania planu,
- praca grupowa dopuszczalna jest sporadycznie (tylko w razie konieczności).
Zasadą agentury ofensywnej jest wtopienie się w społeczność danego rejonu: używanie odpowiednich ubiorów i przestrzeganie lokalnego sposobu bycia (zwyczajów, obyczajów i przyzwyczajeń).
Problem „podwójnej ostrości„
Autor podręcznika zwrócił szczególną uwagę na to, iż ofensywny wywiad agenturalny jest podwójnie „ostry”:
- jego celem jest osłabienie potencjału danego kraju poprzez dezorganizację systemów: wojskowego, ekonomicznego i politycznego oraz pracy dyplomacji strony przeciwnej,
- podczas nieumiejętnego i nieostrożnego jego organizowania bardzo łatwo i mimowolnie może zwrócić się przeciwko państwu, które go powołało.
PODSUMUJMY CAŁOŚĆ
Bolszewicki wywiad wojskowy:
- od momentu swojego powstania korzystał z doświadczeń wszystkich specjalnych carskich służb (policji politycznej, czyli Ochranki, a także służb wywiadowczo-kontrwywiadowczych Cesarskiej Armii Rosyjskiej) oraz wszelkich rewolucyjnych Organizacji Bojowych;
- w celu realizacji celów wojny lub w trakcie przygotowań do niej (eufemistycznie określanych okresem pokoju) budował – poza agenturą legalną – dwie niezależne i równoległe sieci agentury pasywnej w państwie obcym:
- za pośrednictwem oficerów wywiadu działających pod przykryciem dyplomatów (legalna agentura) prowadzono pracę z osobowymi źródłami informacji na rzecz rezydentury wywiadu w placówce dyplomatycznej (pierwszy typ tajnej agentury pasywnej),
- za pośrednictwem oficerów wywiadu pod przykryciem (bez immunitetu dyplomatycznego) lub nielegałów prowadzono pracę z osobowymi źródłami informacji na rzecz rezydentury wywiadu zlokalizowanej poza placówką dyplomatyczną (drugi typ tajnej agentury pasywnej);
- ponadto wykorzystywał wojskowe siły specjalne (specjalsów) dla celów dywersyjnych i propagandowych (ofensywny wywiad agenturalny).
O tym, jakie były źródła powyższych metod, a także w jaki sposób zostały one rozwinięte, bardziej szczegółowo będę opowiadał w audycji OSS czyli „Okiem Służb Specjalnych” na YouTube.
NA ZAKOŃCZENIE
Niniejszym oficjalnie 😉 zakończyłem omawianie podręcznika A.I. Kuka „Kanwa wywiadu agenturalnego”.
A co przed nami?
Jak już nadmieniłem przede mną dalsza część podróży, którą opisałem tutaj, czyli realizacja projektu serii audycji wideo OSS czyli „Okiem Służb Specjalnych” 😉
A przed Tobą, drogi Czytelniku, przyjemność (mam nadzieję), a przede wszystkim możliwość zapoznania się z powyższymi audycjami. Jestem przekonany, że między innymi pomogą Ci one zrozumieć logikę działań bolszewickiego wywiadu wojskowego, opisanych w trzech artykułach dotyczących „Kanwy wywiadu agenturalnego”.
Jeśli z jakiegoś powodu nie chcesz śledzić mojego Vloga na YouTube (do subskrypcji którego serdecznie Cię zapraszam), wystarczy śledzić Blog, na którym zamieszczał będę audycje wideo wraz z transkrypcją.
Jak najszybciej postaram się również stworzyć i udostępnić Ci skrypty OSS (w postaci PDF), znacznie poszerzające wiedzę przekazywaną w ramach Bloga i Vloga 😉
A tymczasem…
Do zaczytania!
Jeśli tematyka wciągnęła Cię już całkowicie (albo tylko trochę) i nie chcesz niczego przegapić, to koniecznie 😉 zapisz się na newsletter!
Uwaga: wszystkie dane pochodzą z pracy A.I. Kuka „Kanwa wywiadu agenturalnego”, Warszawa 1995.
- OSOBY, O KTÓRYCH MOWA W ARTYKULE
- ARTYKUŁY O PODOBNEJ TEMATYCE
- ZPS 001: Praca operacyjna czyli jak działają służby
- ZPS 002: Środki pracy operacyjnej
- ZPS 003: Metody pracy operacyjnej
- ZPS 004: Formy pracy operacyjnej
- ZPS 005: Zasady pracy operacyjnej
- ZPS 006: Ryzyko operacyjne
- ZPS 007: O kanwie wywiadu agenturalnego
- ZPS 008: Kanwa tajnej agentury pasywnej
- Aneks do Kanwy.
- Słownik
Piotr Herman
Serdecznie Cię witam!!! I przy okazji: Tak, to ja jestem na tym zdjęciu 😉 Piszę o służbach mniej lub bardziej tajnych, gdyż doskonale rozumiem ich specyfikę. Tak się bowiem składa, że zanim zostałem szkoleniowcem Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI (Corporate Security Intelligence) byłem oficerem polskich służb specjalnych. A obecnie przekazuję praktyczną wiedzę i umiejętności niezbędne dla biznesowych: researcherów (czyli wywiadowców), analityków (i to nie tylko wywiadowczych), bezpieczników (czyli wszelakich specjalistów ds. bezpieczeństwa) oraz strategów biznesowych (co oznacza również menadżerów i kierowników różnego autoramentu, a także top managementu). I na tym zarabiam. A Blog i podcasting to moje prezenty dla Ciebie 😎