Nowy odcinek Zasadniczych Podstaw Szpiegostwa poświęciłem Kontrwywiadowczym Charakterystykom… Przede wszystkim zaś Kontrwywiadowczej Charakterystyce Terenu (KChT). Czyli najważniejszemu narzędziu w pracy kontrwywiadu.
Zapraszam serdecznie do zapoznania się z artykułem 🙂
O CZYM PRZECZYTASZ
- czym jest i jakie korzyści daje sporządzanie i uaktualnianie KChT,
- czym różnią się Kontrwywiadowcze Charakterystyki: Terenu (KChT), Obiektu (KChO), Zagadnienia (KChZ) i Kraju (KChK),
- jak wygląda zunifikowana struktura dokumentu KChT,
- jakie zagadnienia szczegółowo ujmuje się w poszczególnych częściach dokumentu KChT,
- jaka jest logika konstruowania i korzystania z KChT.
A przy okazji...
Jeśli interesuje Cię tematyka Bloga:dołącz do grupy na Facebooku
obserwuj stronę Facebooka
zasubskrybuj Newsletter
obserwuj Instagram
I nie zapomnij zaglądać na Vloga 🙂
A TUTAJ możesz zostać Patronem Bloga!Miłego czytania 😉
A TERAZ PO KOLEI…
Zacznę „z grubej rury” i już na samym początku zacytuję autorów opracowania, na którym oparłem ten artykuł (podkreślenia moje):
„Z uwagi na specyfikę praca kontrwywiadu jest diametralnie inna od pozostałych działań zmierzających do zwalczania przestępstw i z tego względu powinna być realizowana wyłącznie przez osoby odpowiednio do tego dobrane i przygotowane. Nieprzestrzeganie tej zasady prowadzi z reguły do dekonspiracji przedsięwzięć i przejęcia inicjatywy przez przeciwnika, a konsekwencji do niekontrolowanej działalności obcego wywiadu”.
I na tym można zakończyć wstęp do każdych rozważań dotyczących służb specjalnych.
Skąd pochodzi ta myśl?
Z podręcznika pracy kontrwywiadowczej „słusznie minionego systemu” autorstwa Wiesława Nowaka zatytułowanej „Metodyka pracy kontrwywiadowczej”, a wydanej przez Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW w 1985 roku (oryginalna monografia jest dostępna dla zainteresowanych w Instytucie Pamięci Narodowej).
W tym jednak artykule nie zajmiemy się dysputami o tym, czym kontrwywiad jest, a czym nie jest. Omówimy tylko jedno zagadnienie: Kontrwywiadowczą Charakterystykę Terenu.
Dlaczego?
Temat ten wielokrotnie poruszał Piotr Wroński na swoim kanale YouTube… Choć Ci, co śledzą Jego aktywność wiedzą, że „Jego kanał YT” jest sprawą raczej skomplikowaną – i o „Jego kanale YT” możemy mówić dopiero w przypadku ostatniego (Kuchenna Charakterystyka Terenu) 😉
Rozmawiamy o różnych sprawach dotyczących szpiegostwa oraz krążących wokół tej tematyki… I stwierdziłem (ze zdziwieniem zresztą), że wielu z Was traktuje KChT jako ideę raczej, niż to, czym naprawdę jest – całkowicie realnym narzędziem! Z tego też powodu postanowiłem dokładnie wyjaśnić co i jak z tą KChT…
Rozważania oparte będą o monografię „Metodyka pracy kontrwywiadowczej„, ale nie tylko 😉
Jeśli interesuje Cię w jaki sposób można efektywnie wykorzystać KChT w obecnych służbach, to proponuję, byś zapoznał się przynajmniej z tym wykładem Piotra Wrońskiego na YouTube:
- Co takiego daje KChT?
Najpierw korzyści i dlatego na to pytanie odpowiem na początku.
Z uwagi na to, iż każdy teren ma swoją własną specyfikę, to dzięki KChT wiemy jak rozumieć umiejscowienie tej specyfiki; rozumiemy jak wykorzystać ją dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa.
KChT pozwala bowiem:
- określić jakie elementy składają się na bezpieczeństwo państwa,
- odkryć słabe punkty (czyli te elementy składające się na bezpieczeństwo państwa), które należy wzmocnić,
- ustalić siły i środki jakie należy przeznaczyć na bezpieczeństwo państwa,
- wytyczyć priorytety bezpieczeństwa państwa.
Dzięki powyższemu KChT umożliwia:
- zunifikowanie oceny i systemu kierowania kontrwywiadowczą ochroną w całym kraju,
- właściwe ułożenie współpracy z innymi:
- służbami,
- policjami,
- inspekcjami,
- strażami,
- jednostkami administracji państwowej,
- jednostkami administracji samorządowej,
- podmiotami gospodarczymi.
Uwaga: nie należy mylić KChT z Krytyczną Infrastrukturą Kraju.
Pojęcie KChT jest bowiem szersze.
KChT czyli co?
Kontrwywiadowcza Charakterystyka Terenu to dokument:
- zawierający:
- omówienie,
- analizę,
- zawierający:
cech typowych dla danego:
- terenu (województwa lub regionu),
- obiektu,
- zagadnienia,
określający elementy interesujące z punktu widzenia pracy kontrwywiadowczej:
- szczególnie w aspekcie zagrożenia ze strony obcych służb specjalnych i możliwości skutecznego im przeciwdziałania.
Rodzaje KChT
Do tego momentu używałem zwrotu KChT na wszystkie Kontrwywiadowcze Charakterystyki. Ten skrót stał się dość popularny…
…Ale!!!…
…Tak naprawdę wyróżniamy cztery rodzaje Kontrwywiadowczych Charakterystyk:
- KChK czyli Kontrwywiadowcza Charakterystyka Kraju,
- KChT czyli Kontrwywiadowcza Charakterystyka Terenu,
- KChO czyli Kontrwywiadowcza Charakterystyka Obiektu,
- KChZ czyli Kontrwywiadowcza Charakterystyka Zagadnienia.
Opracowanie wszystkich Kontrwywiadowczych Charakterystyk: Terenu, Obiektu i Zagadnienia na terenie całego kraju pozwala stworzyć Kontrwywiadowczą Charakterystykę Kraju i wskazać na strategiczne kierunki pracy służb kontrwywiadu.
Jak widzisz właściwsze byłoby używanie przeze mnie skrótu KChK… Pozwól jednak, bym pozostanłprzy popularnym KChT 😉
Jakie elementy zawiera KChT?
Fundament dokumentu stanowią:
1. Warunki ogólne, obejmujące:
- czynniki geopolityczne,
- czynniki społeczno-polityczne,
- czynniki ekonomiczne,
- czynniki militarne;
2. Sytuacja kontrwywiadowcza, czyli szczegółowy opis:
- Zagrożeń:
- przeszłych i obecnych zagrożeń wywiadowczych,
- środowisk i osób stanowiących potencjalną bazę do działalności wywiadowczej,
- obiektów i tematów wymagających szczególnej ochrony,
- Zabezpieczenia:
- obecnego stanu zabezpieczenia,
- sił i środków:
- własnych,
- możliwych do wykorzystania w ramach współdziałania;
- Zagrożeń:
3. Wnioski, stanowiące wynik kompleksowej analizy całego ochranianego kontrwywiadowczo terenu, obiektu lub zagadnienia, w celu określenia:
- kierunków pracy kontrwywiadowczej,
- zadań obecnych,
- optymalnych metod, środków i form pracy.
I to cała struktura dokumentu 😉
Kontrwywiadowcza Charakterystyka Terenu
Omówimy sobie teraz szczegółowo co zawieramy w dokumencie, jakim jest KChT.
Kontrwywiadowczą Charakterystykę Terenu sporządza się dla kontrwywiadowczej ochrony:
- województwa,
- regionu.
Kiedy sporządzamy KChT regionu?
Wówczas, gdy jest to zasadne z uwagi na cechy niektórych województw (np. brak urządzeń ważnych dla obronności).
Zasadą jest bowiem to, iż KChT sporządzana jest dla całego województwa (nie wykonuje się KChT dla niższych jednostek administracyjnych kraju).
1) Warunki ogólne.
1.1) Czynniki geopolityczne.
W tej części opisujemy:
- Położenie terenu, ze szczególnym uwzględnieniem:
- jego usytuowania do granicy państwowej,
- przebiegu szlaków komunikacyjnych (głównie: międzynarodowych),
- informacji o rzeźbie terenu ze wskazaniem miejsc, w których bez zwracania uwagi można prowadzić obserwację (obiektów, ćwiczeń wojskowych, ruchu pociągów itd.);
- Dane o infrastrukturze:
- sieci wodnej,
- pokryciu terenu:
- rodzaj zalesienia,
- budownictwo,
- rurociągi,
- stacje zasilania w wodę pitną,
- istotne (ważne z punktu widzenia kontrwywiadu) urządzenia naziemne (gazociągi, stacje energetyczne) oraz powietrzne typowe dla danego obszaru.
- Położenie terenu, ze szczególnym uwzględnieniem:
1.2) Czynniki społeczno-polityczne.
- W charakteryzowaniu terenu uwzględnia się te okoliczności, wobec których trzeba organizować przedsięwzięcia kontrwywiadowcze.
- Dane dotyczące:
- liczby mieszkańców regionu,
- ich rozmieszczenia,
- stosunków międzyludzkich,
- grup etnicznych i ich powiązań z zagranicą,
- nasilenia przestępstw kryminalnych i innych zjawisk zakłócających porządek publiczny.
- Syntezy charakterystyk:
- grup będących przedmiotem zainteresowań obcych służb specjalnych oraz ugrupowań opozycyjnych:
- liczebność
- aktywność
- tendencje rozwojowe,
- metody subsydiowania ich działalności,
- mocodawców;
- osób będących przedmiotem zainteresowań obcych służb specjalnych:
- o zapatrywaniach opozycyjnych,
- które w przeszłości były przedmiotem zainteresowań kontrwywiadu ze względu na podejrzenie o działalność wywiadowczą,
- cudzoziemców przebywających na stałe w danym terenie,
- placówek dyplomatycznych i siedzib instytucji:
- ambasady, konsulaty,
- misje dyplomatyczne,
- misje handlowe,
- ośrodki kulturalne,
- firmy zagraniczne,
- inne przedstawicielstwa zagraniczne.
- grup będących przedmiotem zainteresowań obcych służb specjalnych oraz ugrupowań opozycyjnych:
- Dane dotyczące:
1.3) Czynniki ekonomiczne.
Uwzględniamy tylko te instytucje, które mają istotne znaczenie gospodarcze dla państwa i związane z mocą obronną:
- przedstawicielstwa przemysłowe,
- placówki naukowo-badawcze,
- instytucje zapewniające właściwe funkcjonowanie życia społecznego, których awaria grozi zakłóceniami w gospodarce.
1.4) Czynniki militarne.
Powinny zostać opisane wszystkie obiekty wojskowe i paramilitarne:
- jednostki wojskowe,
- lotniska,
- stacje radiolokacyjne,
- węzły łączności,
- składnice materiałów pędnych,
- składnice amunicji,
- poligony wojskowe,
- zakłady produkujące uzbrojenie,
- instytucje prowadzące badania dla potrzeb wojska,
- stanowiska dowodzenia,
- bazy transportowe,
- inne urządzenia ważne dla obronności państwa.
2) Sytuacja kontrwywiadowcza.
Ten element KChT stanowi logiczną konsekwencję rozważań o warunkach ogólnych: z nich właśnie wypływają faktyczne zagrożenia działalnością wywiadowczą dla danego terenu (województwa, regionu), obiektu lub zagadnienia.
2.1) Przeszłe i obecne zagrożenia wywiadowcze.
Określamy je na podstawie stwierdzonych i możliwych przypadków penetracji wywiadowczej:
- zakładów przemysłowych,
- jednostek wojskowych,
- instytucji naukowo-badawczych,
- innych dziedzin życia społecznego.
W tej części charakteryzujemy również stosowane przez służby specjalne metody zdobywania informacji i sposoby ich przekazywania do central wywiadowczych.
2.2) Środowiska i osoby stanowiące potencjalną bazę do działalności wywiadowczej.
Charakterystyce podlegają osoby i grupy będące przedmiotem zainteresowań obcych służb specjalnych.
Ponadto omawiamy skutki wynikające z przebywania na terenie cudzoziemców:
- nasilenie ruchu (czy te same osoby lub grupy),
- okresy pobytu,
- stosunek ludności do cudzoziemców,
- ewentualność wykorzystania mieszkańców jako bazy werbunkowej,
- fakty indagacji i sondażu,
- próby zdobywania informacji wywiadowczych (fotografowanie, obserwowanie).
Ponadto należy wskazać jaki jest związek powyższych osób ze służbami specjalnymi państw obcych oraz nadmienić o bieżących sprawach operacyjnych na danych terenie, obiekcie lub zagadnieniu.
2.3) Obiekty i tematy wymagające szczególnej ochrony.
Charakteryzujemy obiekty i zagadnienia, które z uwagi na swoje znaczenie strategiczne, ekonomiczne lub społeczno-polityczne wymagają szczególnego zabezpieczenia kontrwywiadowczego.
2.4) Obecny stan zabezpieczenia.
Wskazujemy:
- stan nasycenia źródłami informacji,
- miejsca ich usytuowania,
- stopień skuteczności ochrony,
- niedomogi sieci osobowych źródeł informacji (braki, mała aktywność, trudności w kontrolowaniu i sprawdzaniu).
Ponadto przedstawiamy system funkcjonowania sieci sygnalizacyjnej w razie pojawienia się agentury obcych wywiadów, kadrowych pracowników służb specjalnych lub powiązanych z nimi osób. Zaznaczamy również słabe strony systemu powiadamiania i szkody, jakie mogą wyniknąć z ewentualnej penetracji wywiadowczej.
2.5) Siły i środki własne.
Wskazujemy siły i środki uczestniczące w ochronie kontrwywiadowczej – zarówno własne, jak i inne, które w ramach współdziałania uczestniczą w tej ochronie.
Właściwe przedstawienie tych danych i ich ocena w istotny sposób rzutuje na opracowanie właściwych wniosków końcowych KChT.
3) Wnioski.
Zasadniczo to najistotniejszy element KChT.
Od ich właściwego przedstawienia uzależniona jest skuteczność faktycznej kontrwywiadowczej ochrony terenu (obiektu, zagadnienia).
Wnioski NIE SĄ (!!!):
- planem pracy,
- planem czynności operacyjnych.
3.1) Główne kierunki pracy kontrwywiadowczej.
Wynikają one z gruntownej analizy danych zawartych w poprzednich częściach charakterystyki:
- warunków ogólnych,
- sytuacji kontrwywiadowczej.
Ujmują ogólne prawidłowości i tendencje rozwoju zjawiska oraz przewidują warianty rozwoju zagrożenia wywiadowczego (lub tendencje spadkowe).
Kierunki pracy są co do zasady DŁUGOFALOWE.
3.2) Zadania obecne.
Wynikają one bezpośrednio z:
- kompleksowej analizy stanu zagrożenia i zabezpieczenia terenu (obiektu, zjawiska),
- głównych kierunków pracy kontrwywiadowczej.
Zmierzają do wskazania konkretnych posunięć, czynności, działań, akcji, które w stosunkowo krótkim czasie powinny doprowadzić do zmiany w stanie kontrwywiadowczego zabezpieczenia – nawet przez wypracowanie dogodniejszych warunków do organizowania ochrony terenu (obiektu, zagadnienia).
3.3) Optymalne metody, środki i formy pracy.
Określamy warianty własnego potencjału, który da zamierzone efekty przy możliwie najniższym nakładzie sił i środków.
Pamiętać bowiem należy o przestrzeganiu zasady celowości i ekonomii działań, o której pisałem w artykule dotyczącym zasad pracy operacyjno-rozpoznawczej.
Powyższa zasada związana jest z osiąganiem celu w sposób jak najbardziej efektywny, przy takim doborze form i metod, które są adekwatne do postawionego zadania (czyli maksymalny efekt przy minimalnych możliwych nakładach).
Na koniec oceniamy z czego należy świadomie zrezygnować dla osiągnięcia celów wyższego rzędu (ważnych z punktu widzenia kontrwywiadowczej ochrony kraju).
Ot i cała KChT…
KChO i KChZ mogą nieco odbiegać w treści od zaprezentowanej KChT. Jednak główne elementy będą takie same (nawet w zubożałej formie).
PODSUMUJMY CAŁOŚĆ
- Kontrwywiadowcza Charakterystyka jest dokumentem posiadającym ujednoliconą formę.
- Istnieją cztery rodzaje Kontrwywiadowczych Charakterystyk:
- Kraju (KChK),
- Terenu (KChT),
- Obiektu (KChO),
- Zagadnienia (KChZ).
- Kontrwywiadowcza Charakterystyka to najważniejsze narzędzie planowania, kontrolowania i nadzorowania kontrwywiadowczej ochrony:
- państwa jako całości (w przypadku KChK),
- danego terytorium (województwa lub regionu) w państwie (w przypadku KChT),
- konkretnej osoby istotnej z punktu widzenia kontrwywiadowczego zabezpieczenia państwa (w przypadku KChO),
- zagadnienia istotnego z punktu widzenia kontrwywiadowczego zabezpieczenia państwa (w przypadku KChZ).
- Wszystkie powyższe dokumenty (KChT, KChO oraz KChZ) składają się na Kontrwywiadowczą Charakterystykę Kraju i umożliwiają:
- zunifikowanie oceny i systemu kierowania kontrwywiadowczą ochroną w całym kraju,
- właściwe ułożenie współpracy z innymi służbami, policjami, inspekcjami i strażami oraz jednostkami administracji państwowej i samorządowej, jak również podmiotami gospodarczymi.
I to byłoby na tyle 😉
NA ZAKOŃCZENIE
Aby niczego nie przegapić nienachalnie – mam nadzieję 😉 – przypominam, że jeśli interesuje Cię tematyka Bloga:
- zasubskrybuj Newsletter
- dołącz do grupy na Facebooku
- obserwuj stronę Bloga na Facebooku
- obserwuj Instagram
- zaglądaj na YouTube
- zostań PATRONEM!
A tymczasem…
Do zaczytania!
O KIM I O CZYM NAPISAŁEM W ARTYKULE
ARTYKUŁY O PODOBNEJ TEMATYCE
Piotr Herman
Serdecznie Cię witam!!! I przy okazji: Tak, to ja jestem na tym zdjęciu 😉 Piszę o służbach mniej lub bardziej tajnych, gdyż doskonale rozumiem ich specyfikę. Tak się bowiem składa, że zanim zostałem szkoleniowcem Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI (Corporate Security Intelligence) byłem oficerem polskich służb specjalnych. A obecnie przekazuję praktyczną wiedzę i umiejętności niezbędne dla biznesowych: researcherów (czyli wywiadowców), analityków (i to nie tylko wywiadowczych), bezpieczników (czyli wszelakich specjalistów ds. bezpieczeństwa) oraz strategów biznesowych (co oznacza również menadżerów i kierowników różnego autoramentu, a także top managementu). I na tym zarabiam. A Blog i podcasting to moje prezenty dla Ciebie 😎