SWB 023: System Wczesnego Ostrzegania [#CSI 014]

Krótko, jasno i przejrzyście o podstawowych koncepcjach Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI (Corporate Security Intelligence).  W tym odcinku cyklu SWB (Szpiegostwo W Biznesie) blok „Kwestie systemowe CSI„: System Wczesnego Ostrzegania i biznesowa gra wojenna.

Zapraszam serdecznie 🙂

#CSI - SWO

O CZYM PRZECZYTASZ

    • Czemu służy System Wczesnego Ostrzegania
    • Na czym polega strategia czuwania
    • Jakie ryzyka podlegają strategii czuwania
    • Czym są listy kontrolne
    • Co daje biznesowa gra wojenna

A przy okazji...
Jeśli interesuje Cię tematyka Bloga:

I nie zapomnij zaglądać na Vloga 🙂

A TUTAJ możesz zostać Patronem Bloga!

Miłego czytania 😉

A TERAZ PO KOLEI…

Na YouTube’owym kanale Szpiegul.pl publikuję cykl audycji wideo, w którym staram się krótko, jasno i przejrzyście wyjaśnić najbardziej podstawowe koncepcje Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI (Corporate Security Intelligence). Wiąże się to, oczywiście, ze stosowaniem przeze mnie uogólnień (ale nie skrótów czy uproszczeń!).

Niniejszy artykuł nie jest prostą transkrypcją poszczególnych odcinków. Jego treść została poprawiona i uzupełniona (czasami znacznie) w stosunku do tego, co opublikowałem na YT. Podobnie zresztą jest z wszystkimi odcinkami cyklu.

A ów cykl obejmuje pięć bloków zagadnieniowych (w każdym zaś trzy odcinki):

    • Wywiad w biznesie:
      • Wywiad gospodarczy
      • Wywiad konkurencyjny
      • Wywiad biznesowy
    • Inteligencja analityczna:
      • Cele analityki
      • Rozwój analityki
      • Typy analiz
    • Bezpieczeństwo biznesu:
      • Bezpieczny biznes
      • Osłona kontrwywiadowcza
      • Szpiegostwo gospodarcze
    • Zarządzanie strategiczne:
      • Struktury i kryzysy
      • Piramida i planowanie
      • Strategiczny HR
    • Kwestie systemowe CSI:
      • Cykl wywiadowczy
      • System Wczesnego Ostrzegania
      • Cyberbezpieczeństwo

Koncepcja CSI

Całościowa koncepcja Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI wygląda następująco:

    • Fundament tworzy zarządzanie strategiczne:
      • w kierowaniu ogólnym,
      • zasobami ludzkimi
    • Na nim oparte są trzy filary:
      • wywiad w biznesie,
      • inteligencja analityczna,
      • bezpieczeństwo biznesu,
    • Klamrą spinającą całość (niejako dachem naszej konstrukcji) jest System Wczesnego Ostrzegania.

ELEMENTY SWO

Jednym z głównych celów każdej funkcji wywiadu biznesowego jest przewidywanie zmian w otoczeniu.

Aby podjąć właściwą decyzję należy być dobrze poinformowanym.

Temu właśnie służy System Wczesnego Ostrzegania (SWO).

W koncepcji CSI jego celem jest umożliwienie działania we właściwym czasie i we właściwy sposób, aby:

    • zapobiec zbliżającym się zagrożeniom,
    • wykorzystać pojawiające się szanse,
    • zminimalizować lub zlikwidować negatywne skutki zagrożenia, które nadeszło.

Zwróćmy uwagę, że z powyższego możemy wynikają dwa podejścia związane z SWO.

W pierwszej perspektywie zmiany środowiskowe są postrzegane przede wszystkim jako ryzyko lub źródło potencjalnego kryzysu odpowiedzialnego za zachowania sprzeczne z celami firmy.

W drugiej zaś zmiany w otoczeniu są uważane za możliwości biznesowe.

Obie perspektywy nie wykluczają się wzajemnie i są włączone do Systemu Wczesnego Ostrzegania, który uwzględnia zarówno ryzyko, jak i szanse.

STRATEGIA CZUWANIA

Stosuje się strategię czuwania, która jest dwuetapowa:

    • monitoring czyli właściwe czuwanie polegające na wyłapywaniu wszystkich wydarzeń (czyli sygnałów) sprawiających, że podjęcie działania jest możliwe lub konieczne,
    • influencing czyli całość działań (najlepszych w strategii firmy) podejmowanych w razie konieczności (wpływanie na nie).
  1. Biorąc powyższe pod uwagę widać, że kompletny i efektywny System Wczesnego Ostrzegania składa się z czterech powiązanych ze sobą elementów, obejmujących:
    • wiedzę o zagrożeniach,
    • wiedzę o słabościach,
    • gotowość do reagowania,
    • zdolność do reagowania.

Systemy Wczesnego Ostrzegania oparte na najlepszych praktykach mają również silne wzajemne powiązania i skuteczne kanały komunikacji pomiędzy wszystkimi tymi elementami, czyli:

    • znajomością ryzyk,
    • systemem monitoringu,
    • ostrzeżeniami (sygnałami),
    • ustalonymi odpowiedziami.

#CSI Elementy SWO

ZNAJOMOŚĆ RYZYK

Ryzyko wynika z połączenia zagrożeń i podatności na zagrożenia w danym miejscu.

Oceny ryzyka wymagają systematycznego gromadzenia i analizy danych oraz powinny uwzględniać dynamiczny charakter zagrożeń i podatności na zagrożenia wynikające z procesów zachodzących w środowisku wewnętrznym firmy oraz jej bliższym i dalszym otoczeniu.

Oceny ryzyk (i ich mapy) pomagają motywować ludzi oraz ustalają priorytety potrzeb Systemu Wczesnego Ostrzegania, kierując przygotowaniami do zapobiegania krytycznym zdarzeniom oraz wykorzystywania nadarzających się okazji.

Usługa monitorowania i ostrzegania

Usługi ostrzegania leżą u podstaw systemu.

Musi bowiem istnieć solidna podstawa do przewidywania zagrożeń oraz niezawodny system prognozowania i ostrzegania, który działa nieprzerwanie.

Ciągłe monitorowanie parametrów zagrożenia jest niezbędne do szybkiego generowania dokładnych ostrzeżeń.

Usługi ostrzegania przed różnymi zagrożeniami powinny być koordynowane, tam gdzie to możliwe, aby czerpać korzyści ze wspólnych sieci:

    • organizacyjnych,
    • proceduralnych,
    • komunikacyjnych.

System Wczesnego Ostrzegania może być, ale nie musi być dokładny. To jak z ekranem radaru, który mówi, że coś jest a nie powinno tego być.

Wskaźniki nie muszą być precyzyjne, nie muszą mieć korelacji liczbowej z wynikiem, muszą tylko powiedzieć, czy coś jest na dobrej drodze, czy nie.

Niektóre wskaźniki mogą być liczbowe (jak wzrost liczby negatywnych komentarzy w mediach społecznościowych wskazujących na wzrost niezadowolenia klientów). Inne będą po prostu oznakowaniem, takim jak: czerwony, pomarańczowy, żółty czy zielony. To wystarczy, aby ostrzec firmę przed zbliżającym się problemem.

Rozpowszechnianie i komunikacja

Ostrzeżenia muszą dotrzeć do kierownictwa (decydentów). Wiadomości zawierające proste i przydatne informacje są niezbędne, aby umożliwić prawidłowe reakcje, które pomogą zabezpieczyć ciągłość działania firmy.

Systemy komunikacji na muszą zostać wcześniej zidentyfikowane i zorganizowane. Korzystanie z kilku kanałów komunikacji jest konieczne, aby zapewnić właściwe ostrzeżenie oraz uniknąć awarii jednego kanału.

Należy pamiętać o wybraniu częstotliwości raportowania odpowiedniej dla cyklu koniunkturalnego.

Możliwość odpowiedzi

Istotne jest, aby firmy rozumiały swoje ryzyka, przez co będą szanowały służbę ostrzegawczą i potrafiły reagować.

Kluczową rolę odgrywają programy edukacji i gotowości.

Ważne jest, aby plany zarządzania kryzysowego były wdrożone, dobrze przećwiczoneprzetestowane.

TRÓJKĄT WCZESNEGO OSTRZEGANIA

Trójkąt wczesnego ostrzegania jest graficznym przedstawieniem tego procesu, jakim jest System Wczesnego Ostrzegania.

Znając ryzyka, dzięki skonstruowanym wskaźnikom, możemy skutecznie monitorować potencjalne szanse i zagrożenia, zaś ostrzeżenia wraz z rekomendacjami i konsekwencjami przekazać decydentom, którzy podejmą najlepsze (znane) decyzje strategiczne dla firmy.

To jest sprzężenie zwrotne dla Systemu Wczesnego Ostrzegania.

#CSI Elementy SWO

ŁĄCZENIE SYSTEMÓW

Istnieje wiele istotnych kwestii, które należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu i utrzymywaniu skutecznego Systemu Wczesnego Ostrzegania.

Można je jednak przyporządkować jednej z grup zagadnień:

    • skuteczne zarządzanie,
    • rozwiązania organizacyjne,
    • rozwiązania proceduralne.

Dobre zarządzanie jest bowiem wspierane przez solidne ramy prawne, organizacyjne i proceduralne.

Są to fundamenty, na których  konstruuje się, wzmacnia i utrzymuje opisane wcześniej cztery elementy wczesnego ostrzegania.

Tam, gdzie to możliwe, systemy wczesnego ostrzegania powinny łączyć wszystkie systemy oparte na zagrożeniach.

Korzyści skali, trwałości i wydajności można zwiększyć, jeśli systemy i działania zostaną ustanowione i utrzymywane w ramach uniwersalnych ram uwzględniających wszystkie zagrożenia i potrzeby użytkowników końcowych.

Często funkcjonuje kilka niezależnych od siebie Systemów Wczesnego Ostrzegania. Są to SWO przed wieloma zagrożeniami. Są one aktywowane częściej niż systemy ostrzegania przed jednym zagrożeniem. Z tego też powodu powinny zapewniać lepszą funkcjonalność i niezawodność.

Warto jednak stworzyć jeden skuteczny i wydajny System Wczesnego Ostrzegania. Firma musi po prostu dopasować swoje zasoby i możliwości w sformalizowanym procesie.

Rezultatem jest zestaw konkretnych zasobów ludzkich i innych, które pomagają decydentom w podejmowaniu lepszych decyzji i poprawiają reakcję firmy na ograniczenia i zmiany środowiskowe.

LISTY KONTROLNE

Dla każdego z czterech kluczowych elementów Systemów Wczesnego Ostrzegania tworzy się listy kontrolne, zawierające główne elementydziałania, do których użytkownicy mogą się odwoływać podczas opracowywania lub oceny SWO.

Nie jest to obszerna instrukcja projektowania, ale praktyczne, nietechniczne narzędzie referencyjne zapewniające, że główne elementy dobrego Systemu Wczesnego Ostrzegania są na miejscu.

Taki dokument podzielony jest zwykle na dwie powiązane ze sobą części:

    • pierwsza sekcja zawiera przydatne informacje ogólne i ogólne kwestie ważne dla wczesnego ostrzegania,
    • druga część dokumentu to seria praktycznych list kontrolnych działań i inicjatyw, które należy wziąć pod uwagę przy opracowywaniu lub ocenie Systemów Wczesnego Ostrzegania.

Każda z tych list kontrolnych jest pogrupowana w szereg głównych tematów i zawiera prostą listę działań lub kroków, które, jeśli zostaną zastosowane, zapewnią solidną podstawę do zbudowania lub oceny systemu wczesnego ostrzegania.

BIZNESOWA GRA WOJENNA

W tym miejscu wspomnę o wykorzystaniu do testowania Systemu (i w ogóle strategii firmy) potencjału jaki daje biznesowa gra wojenna. Choć tak naprawdę nie jest ani grą, ani wojenną. Opiera się bowiem na realnych założeniach, a jej wyniki uwzględniane są w wyznaczaniu wskaźników Systemu, a przede wszystkim w konstruowaniu strategicznych odpowiedzi na pojawiające się szanse i zagrożenia.

Gdy taka gra wojenna zostanie właściwie uruchomiona, jest to bezpieczna przestrzeń, w której kierunek strategiczny staje się jasny w ciągu jednego intensywnego dnia, bez niekończących się, wielodniowych dyskusji.

Częstokroć taka gra jest wykorzystywana jako zaawansowany, wewnętrzny Assessment Center dla kadry zarządzającej i ma wpływ na indywidualne ścieżki kariery zawodowej.

Ale biznesowe gry wojenne nie są odpowiednie dla każdej firmy. Są na przykład bezużyteczne w aroganckich kulturach, gdzie menedżerowie uważają, że ich produkt jest najlepszy na rynku i nic nie może mu zagrozić.

PODSUMUJMY

    • System Wczesnego Ostrzegania służy przewidywaniu zmian w otoczeniu (co jest jedną z głównych funkcji wywiadu biznesowego), gdyż jego celem jest umożliwienie działania we właściwym czasie i we właściwy sposób, aby: zapobiec zbliżającym się zagrożeniom, wykorzystać pojawiające się szanse oraz zminimalizować lub zlikwidować negatywne skutki (konsekwencje) zagrożenia, które nadeszło.
    • W ramach SWO stosuje się dwuetapową strategię czuwania: monitoring i influencing.
    • SWO konstruuje się z czterech głównych, powiązanych ze sobą, elementów: znajomości ryzyk, systemu monitoringu, ostrzeżeń (sygnałów) i ustalonych (i przetestowanych) odpowiedzi.
    • Priorytety potrzeb SWO wynikają z ocen ryzyk..
    • Dobre zarządzanie jest wspierane przez czynniki (na których konstruuje się cztery elementy SWO): ramy prawne, organizacyjne i proceduralne.
    • Do decydentów firmy muszą docierać wszystkie ostrzeżenia, zawierające proste i przydatne informacje umożliwiające prawidłowe reakcje zabezpieczające ciągłość działania firmy.
    • Istotny jest właściwy dobór częstotliwości raportowania (odpowiedniej dla cyklu koniunkturalnego).
    • Plany zarządzania kryzysowego muszą być wdrożone, dobrze przećwiczone i przetestowane.
    • Najważniejsza jest komunikacja i korzystanie z kilku kanałów komunikacji w celu zapewnienia właściwego ostrzeżenia (i uniknięcie awarii jednego kanału).
    • Do testowania SWO (strategii) wykorzystuje się biznesową grę wojenną (właściwie uruchomiona stanowi bezpieczną przestrzeń, w której kierunek strategiczny staje się jasny w ciągu jednego intensywnego dnia).
    • Jeśli to tylko możliwe należy łączyć różne Systemy Wczesnego Ostrzegania w jeden SWO.

I to byłoby na tyle 😉

NA ZAKOŃCZENIE

Aby niczego nie przegapić przypominam, że…
jeśli interesuje Cię tematyka Bloga:

A tymczasem…

Do zaczytania!

Szpiegul

O CZYM NAPISAŁEM W ARTYKULE

ARTYKUŁY O PODOBNEJ TEMATYCE

Piotr Herman

Serdecznie Cię witam!!! I przy okazji: Tak, to ja jestem na tym zdjęciu ? Piszę o służbach mniej lub bardziej tajnych, gdyż doskonale rozumiem ich specyfikę. Tak się bowiem składa, że zanim zostałem szkoleniowcem Wywiadu Bezpieczeństwa Biznesu CSI (Corporate Security Intelligence) byłem oficerem polskich służb specjalnych. A obecnie przekazuję praktyczną wiedzę i umiejętności niezbędne dla biznesowych: researcherów (czyli wywiadowców), analityków (i to nie tylko wywiadowczych), bezpieczników (czyli wszelakich specjalistów ds. bezpieczeństwa) oraz strategów biznesowych (co oznacza również menadżerów i kierowników różnego autoramentu, a także top managementu). I na tym zarabiam. A Blog i podcasting to moje prezenty dla Ciebie ?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.